ZİLHİCCE HİLÂLİ - kainatingunesi.com

B- ZİLHİCCE HİLÂLİ

Ramazân gibi, kurbân bayramının hilâli de, dünyânın bir yerinden görülünce, her yerde görülmüş sayılmıyor mu?” diye bir suâl sorulacak olursa, şöyle cevap verilebilir: 

Bu konuda, Şemsü’l-eimme Halvânî buyurdu ki:

“Ramazân ayının başlaması, hilâlin görülmesiyle olur. Hilâlin doğmasıyla başlamaz. Hesap hilâlin doğduğu geceyi bildirdiği için, Ramazân ayının başlaması hesapla anlaşılamaz. İki âdil müslümânın, ‘hilâli gördük’ demeleriyle, bir yerde Ramazân başlayınca, dünyânın her yerinde oruca başlamak gerekir.

Hac, kurbân ve namaz vakitleri böyle değildir. Bunlar vakitlerinin bir yerde ma’lûm olmasıyla, başka yerlerde de böyle olmaları lâzım gelmez.” (İslâm Ahlâkı)

İmâm-ı Sübkî de: “Şa’bânın 30. gecesi hilâli gördüğünü bildiren olsa, hesapla da, hilâlin bir gece sonra doğacağı tespit edilse, burada hesâba inanılır; çünkü hesapla anlaşılan kesindir. Doğmadan bir gece önce görülmesi imkânsızdır” buyurmuştur.

Hesaplar doğru yapılırsa, hilâlin doğuşunu tespit etmek güç değildir; çünkü Allahü teâlânın nizâmında zerre kadar yanlışlık olmaz. Hilâl, hesâbın bildirdiği sâatte doğar, sâniye şaşmaz. Hesaptan bir gün önce bayram etmek ilme aykırıdır, yanlıştır; çünkü hesaptan önce hilâlin görülmesi imkânsızdır.

Güneşin doğuşu da aynen ayın doğuşu gibidir. Güneş doğmadan, ben güneşi gördüm demek elbette yanlıştır. Güneş ancak takvîmlerde bildirilen sâatte doğar. Daha önce doğması imkânsızdır; ama güneş doğduğu hâlde, hava bulanık olduğu için görülmeyebilir.

Hilâl de hesapla bulunan gün ve sâatte doğar; ancak o gün o sâatte görülmeyebilir. Dînimiz hilâlin doğmasını değil, görünmesini esâs alır. Hilâl görülmedikçe hesapla bulunan günde bayram yapılmaz.

Ramazân hilâli, dünyânın herhangi bir yerinde görülünce, orucun başlaması ve yine Şevvâl hilâli, dünyânın herhangi bir yerinde görülünce, Ramazân bayramı her yerde aynı gün olur.

Bir hadîs-i şerîf meâli:

“Herkes oruca başlayınca, siz de başlayın; herkes bayram edince, siz de bayram edin.” [Ebû Dâvûd, Tirmizî]

Kurbân bayramı böyle değildir. Meselâ Zilhicce hilâli Amerika’da görülse, Türkiye’de görülmese, Türkiye’de de görüldü kabûl edilmez. Kurbân bayramının birinci günü de, Zilhicce ayının hilâlini görmekle anlaşılır. Zilhicce ayının 9. Arefe günü, hesapla, takvîmle anlaşılan gün veya bundan bir gün sonra olur. (Seâdet-i Ebediyye)

Tâm İlmihâl Seâdet-i Ebediyye’de şu bilgi de verilmektedir:

“Kurbân bayramının hesapla tespit edildiği yerlerde, şer’an sâbit olan bayramı bilmedikleri için, müslümânların, bayram zannederek Arefe günü kestikleri kurbânlar sahîh olur. İhtiyâtlı hareket etmiş olmak için, her zaman kurbânları, hesapla bulunan bayramın ikinci günü kesmelidir.”