Bugünkü yahudi dîninin esaslârını şöylece hülâsa etmek kabildir
Îmân: Bir tek Allah vardır. Kendiliğinden (kendi kendine) vardır. Doğmamıştırve doğurmaz. Her şeyi görür ve bilir. Af etmek veya cezâlandırmak, ancak O’nun elindedir.
Ahlâk: Ahlâk esaslârı on kudsî emirdir, insanların bu on emre harfi harfine uyması lâzımdır, insanın vücûdu ayrı, rûhu ayrıdır. Rûh, kıyamete kadar ölmez. Öbür dünyâya yâni âhtret hayâtına îmân etmek lâzımdır.
Din esaslârı: Yahudi olmayan milletler putperest (puta tapan) sayılır. Bunlardan uzak durmalıdır. Onlardan, mümkün olduğu kadar alâkayı kesmelidir. Kanlı veya kansız kurban kesilmelidir. (Yahudiler, her hayvanı, hattâ güvercini, fakat ençok koyun, keçi ve sığırı kurban ederlerdi. Zamanla tuzsuz ekmekten yapılan çöreklerle, hamursuz adı verilen pideler de kurban yerine geçti. Bunları dağıtmak da, kansız kurban kesmek sayıldı.) Kısasâ karşı kısas yapılır. Bir fenâlık yapana aynı sûretle mukabele edilir. Erkek çocuklar, haham (yahudi dîn adamı) tarafından sünnet edilir. Eti yenilecek hayvanların kesilmesi lâzımdır. Başka şekilde öldürülen hayvanın eti yenmez. (Bugün bile, Avrupa ve Amerika’da yahudi kasâpların dükkanlarında (Kaşer) adı verilen bir işâret bulunur ki, bunun mânâsı, o dükkanda satılan etin, hahamların gösterdiği tarzda kesilen hayvanların eti olduğudur. Yahudiler, ancak bu tarzda hazırlanmış bir eti yiyebilirler. (Müslümünlar da, ancak Allahü teâlânın ismi söylenerek kesilmiş olan hayvanı yerler. Domuz etini hiç yemezler.) Yahudi kadınları evlendikten sonra, saçlarını örtmeğe mecburdur ki, bu işi bu gün yahudi kadınları, Avrupa’da başlarına peruk takarak yerine getirmektedirler. Domuz eti yemek, yahudi-lere de, haramdır.
Yahudilerin ibâdet tarzı birçok usûllere bağlıdır. Kudsî gün, Cumartesi’dir. Bu günde iş görülmez ve ateş yâkılmaz. Yahudilerin, bundan başka Purim, Passak (haftalık bayram), Kamış bayramı, yeni yıl bayramı, büyük bayram (Yom Kipur) gibi kudsî günleri vardır. Hahamların, hıristiyan papazları gibi, günah affetmek yetkileri yokTur. Ancak, ibâdetleri idare ederler, inançlarına göre Allahü teâlânın huzurunda bütün yahudiler birdir ve aralarında hiç bir fark yoktur.
Hz. Mûsâ ve Hz. Hârûn’dan sonra; Dâvûd, Süleyman, Zekeriyyâ ve Yâhya (aleyhimüsse-lâm) da, yine Benî İsrâîl’e peygamber olarak gönderilmiştir. Fakat, bunların ayrı dîni olmayıp, Benî İsrâîl’i, Mûsâ aleyhisselâmın dînine davet etmişlerdir. Dâvûd aleyhisselâma, Zebur kitabı indi ise de, Zebur’da; ahkâm, emir, ibâdet yoktu. Vâz ve nasîhatlar vardı. Bunun için,Tevrât’ı nesh etmedi. Yâni, yürürlükten kaldırmadı. Hattâ, onu kuvvetlendirdi. Bunun için, Mûsâ aleyhisselâmın dîni, Îsa aleyhisselâm zamanına kadar devam etti. Ama, Îsâ aleyhisselâm gelince, bunun dîni, Mûsâ aleyhisselâmın dînini nesh etti. Yâni Tevrât’ın hükmü kalmadı ve bundan sonra, Mûsâ aleyhisselâmın dînine uymak caiz olmayıp, tâ Muhammed aleyhisselâmın dîni gelinceye kadar, Îsa aleyhisselâmın dînine uymak lâzım oldu. Fakat Benî İsrâil’in çoğu, İsa aley-hisselâma îmân etmeyip, muharref olan Tevrât’a uymakda ısrar ve inat ettiler. İste yahudilik, Îsevîlikden böylece ayrıldı. İsa aleyhisselâma îmân edenlere Nasârâ denildi. Bugün, Hıristiyan deniliyor. Îsâ aleyhisselâma îmân etmeyip de, küfürde, dalâlette kalanlara “Yahudi” denildi. Yahudiler, hâlâ Mûsâ aleyhisselâmın dînine uyup Tevrât ve Zebur okuyoruz diyorlar. Hıristiyanlar da, Îsâ aleyhisselâmın dînine uyup İncil okuyoruz diyorlar. Hâlbuki, iki cihanın seyyidi, insanların ve cinnin hepsinin peygamberi Muhammed aleyhisselâm efendimiz, bütün âlemlere peygamber olarak gönderildi ve tebliğ ettiği, bildirdiği İslâm dîni, bütün dînleri nesh etti. Bu dînin hükmü, kıyamete kadar sürecektir.
1) Tefsîr-i Beydâvî
2) Tefsîr-i Kebîr (Mefâtîhul-gayb)
3) Tefsir-i Mazharî
4) Tefsîr-i Hâzin
5) Tefsîr-i Kurtubî
6) Tefsîr-i Celâleyn
7) Hâşiyet-üs-Sâvî ale’l-Celâleyn
8) Hâşiyet-ül-Cemel ale’l-Celâleyn
9) Şeyh-zâde (Beydâvî haşiyesi)
10) Şihâb (Beydâvî haşiyesi)
11) Tefsîr-i Taberî
12) Tefsîr-i Rûhul-beyân
13) Garâib-ül-Kur’ân (Tefsîr-i Nîsâbûrî)
14) Tefsîr-i Tibyân
15) Tefsîr-i Mevâkıb
16) Tefsîr-i Hüseyni (Hüseyn Vâ’ız-i Kâşifî)
17) Tefsîr-i Ebü’l-Leys tercümesi (Osmanlıca)
18) Keşşaf tefsiri (Zemahşerî)
19) ed-Dürr-ül-mensûr
20) Tefsîr-i Begavî
21) Zâd-ül-mesîr
22) el-Bahr-ül-muhît
23) Sahîh-i Buhârî
24) Sahîh-i Müslim
25) Feth-ul-bârî
26) Râmûz-ül-ehâdîs
27) Târihu’l-ümem vel-mülûk (Târih-i Taberî); cild-1, sh. 188
28) Arâis-ül-mecâlis; sh. 166
29) Ravdat-ül-ebrâr; cild-1, sh. 56
30) Lügât-i târihiyye ve coğrafiyye; cild-7t sh. 33
31) İhyâu ulûmiddin
32) Kıssa-ı Mûsâ; (Süleymâniye Kütüphanesi, Aysosofya kısmı. No: 3358)
33) Hüsn-üt-tenebbüh; sh. 242 (Süleymâniye Kütüphanesi, Murâd Buhârî kısmı, No: 69)1
34) Muhâdarat-ül-ebrâr; cild-1, sh. 131
35) Mûcizât-ül-enbiyâ (Osmanlıca): sh. 59
36) Şemâilü’r-rusül (Osmanlıca)
37) el-Hasâis-ul-kübrâ; sh. 182
38) Künh-ül-ahbâr (Târih-ul-Âlî); cild-2, sh. 29
39) Medâric-ün-nübüvve; cild-2, sh. 17
40) Me’âric-ün-nübüvve
41) ed-Dürrü’l-mensûr; sh. 221
42) Mir’ât-ı kâinat; cild-1, sh. 102
43) El-Kâmil fit-târih (İbn-ül-Esîr); cild-1. ah. 169
- 169
44) Ravdat-üs-safâ; sh. 237
45) Müzekkin-nüfûs; sh.
46) Bedâi’uz-zühûr; sh. 133
47) Mecma’uz-zevâid; cild-8, sh. 203
48) Kitâbu’l-enîs; sh. 54
49) Ahsen-ül-enbâ fî ma’şer-il-enbiyâ; sh. 12
50) el-Metâlib-ül-aliyye; cild-3, sh. 275
51) Hilyet-ül-enbiyâ
52) Kâmûsü’l-a’lâm; cild-6, sh. 4475
53) Mektûbât-ı İmâm-ı Rabbani
54) Tam ilmihâl Seâdet-i Ebedîyye; sh. 1110
55) İslâm Ahlâkı; sh. 61, 92, 125, 138, 149, 150
56) Kıyamet ve Âhıret; sh. 392
57) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi
58) Rehber Ansiklopedisi; cild-12, sh. 323, cild-6, sah. 15
59) Cevâb Veremedi; sh. 324
60) Esrâr-ut-tevhid; sh. 274