Bâyezid-i Bistâmî hazretleri buyurdu ki:
ON ŞEY İNSANA FARZDIR
❶ Farzları noksansız yerine getirmek,
❷ Haram kılınan şeylerden kaçınmak,
❸ Allah için mütevâzı olmak,
❹ Müslüman kardeşlerine eziyet etmekten sakınmak,
❺ İyi ve kötü herkes için hayır istemek,
❻ Allahü teâlânın mağfiretini arzulamak,
❼ Her işte Allah rızasını gözetmek,
❽ Ölüme her an hazırlanmak,
❾ Nefsini terbiyeye çalışmak,
❿ Öfkeyi, gurur ve taşkınlığı, zulüm ve haksızlığı terketmek.
❶ Farzları noksansız yerine getirmek,
❷ Haram kılınan şeylerden kaçınmak,
❸ Allah için mütevâzı olmak,
❹ Müslüman kardeşlerine eziyet etmekten sakınmak,
❺ İyi ve kötü herkes için hayır istemek,
❻ Allahü teâlânın mağfiretini arzulamak,
❼ Her işte Allah rızasını gözetmek,
❽ Ölüme her an hazırlanmak,
❾ Nefsini terbiyeye çalışmak,
❿ Öfkeyi, gurur ve taşkınlığı, zulüm ve haksızlığı terketmek.
ON ŞEY İNSANI AŞAĞILATIR
❶ Öfke ve hiddet,
❷ Kin ve nefret,
❸ Büyüklenme,
❹ Zulüm ve haksızlık,
❺ İnat yollu mücâdele,
❻ Cimrilik,
❼ Başkasına ezâ,
❽ Mümine saygısızlık,
❾ Kötü ahlâk,
❿ İnsaf ölçülerini aşmak.
❶ Öfke ve hiddet,
❷ Kin ve nefret,
❸ Büyüklenme,
❹ Zulüm ve haksızlık,
❺ İnat yollu mücâdele,
❻ Cimrilik,
❼ Başkasına ezâ,
❽ Mümine saygısızlık,
❾ Kötü ahlâk,
❿ İnsaf ölçülerini aşmak.
ON ŞEY İNSANLIĞI ÖLDÜRÜR
❶ Terbiye azlığı,
❷ Cehâlet çokluğu,
❸ Halktan nimet beklemek,
❹ Şehvet azgınlığı, nefs kudurganlığı,
❺ Baş olma sevdası,
❻ Dünyaya çok meyletmek,
❼ Nefsine uymak,
❽ Çok yemek,
❾ Çok uyumak,
❿ Kalabalığa uymak.
❶ Terbiye azlığı,
❷ Cehâlet çokluğu,
❸ Halktan nimet beklemek,
❹ Şehvet azgınlığı, nefs kudurganlığı,
❺ Baş olma sevdası,
❻ Dünyaya çok meyletmek,
❼ Nefsine uymak,
❽ Çok yemek,
❾ Çok uyumak,
❿ Kalabalığa uymak.
NÜKTE – İYİLERLE BERABERLİK
Hâfız-ı Şîrâzî, abdest almak için bir çeşmeye gitmiş. (Eskiden çeşmelerde musluk falan olmazdı. Ağzından su hep şarıl şarıl akardı.) Abdest alırken suyun içinden bir miktar çamur gelmiş. Çamuru eline almış. Bakmış ki, çamur misk gibi kokuyor. Çamura sormuş;
– Sende bir özellik var. Neden böyle kokuyorsun?
Çamur da dile gelerek demiş ki;
“- Ben bir gül ağacının dibindeydim. Üzerime gül düştü. O gülle birkaç gün bulundum; o koku gülden geliyor.”