Ziyneti Kocabıyık – Hücre ve gen tedavisindeki gelişmeler, kanserin sonunu getirecek. Bilim dünyası, bir taraftan kanseri tedavi edebilmek için belirli hücrelere gen yerleştirilmesini hedeflerken, diğer taraftan da vücuttan hücreleri alıp laboratuvarda üzerlerinde değişiklik yaptıktan sonra hastalara uygulanabilen “canlı” ilaçlar üretilmek için çalışıyor. Kanser tedavisini “kişiselleştiren” bu yaklaşımlar, daha önce ilacı olmayan ya da mevcut tedavilere cevap vermeyen hastalar için umut oluyor.
Geçtiğimiz yıl Ağustos ayında FDA tarafından onaylanan ve çocuklarda görülen bir kanseri olan ALL (Akut Lenfoblastik Lösemi )’nin tedavisinde kullanılmaya başlanan ilk “canlı” ilaç, kan kanserinin diğer türleri olan kronik lenfositik lösemi (KLL), AML (Akut Miyeloid Lösemi) ve Multipl Myelom’da da denenmeye başladı.

BAĞIŞIKLIK HÜCRESİNİN GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLİYOR
Kanser tedavisinde devrim niteliğindeki gelişmeleri, dünyanın önde gelen araştırmacı ilaç firmalarından Novartis’in, İsviçre’nin Basel kentindeki Araştırma Geliştirme Merkezi’nde izledik.  
Yapılan toplantıda kanser tedavisinde ilk kez geliştirilen ve kanserle savaşmak için hastanın kendi bağışıklık sistemi hücrelerini kullanıldığı CAR-T teknolojisinin, kan kanserlerinin dışında organ tümörlerinde kullanılması için de araştırmalar yapıldığını aktaran Novartis Biyomedikal Araştırma Enstitüleri Araştırma Yöneticisi Jeff Engelman, “CAR-T hücre tedavisinde, hastanın T hücresi adı verilen kendi bağışıklık sistemi hücrelerini dışarı alarak değiştiriyoruz. Bağışıklık hücrelerini belirli kanser hücrelerindeki belirteçleri tanıyacak şekilde genetik olarak yeniden programlayarak hastaya geri veriyoruz. Hasta kendi kendisinin ilacı oluyor. Her hasta için ayrı üretim yapılıyor” dedi.

KAN VE ORGAN KANSERLERİNDE
Geçtiğimiz yıl FDA tarafından dirençli veya tekrarlayan ALL’nin tedavisi için onay alan CAR-T hücre tedavisi, şu sıralarda daha çok orta yaşta görülen KLL’nin tedavisinde de deneniyor.  2017 Amerikan Kanser Kongresi’nde insanlar üzerinde yapılan ilk çalışmaları paylaşılan sonuçlara göre standart ilaçla birlikte kombine edilen CAR-T tedavisinde hastalığın ortadan kalktığı görüldü. CAR-T hücre tedavisi diğer kan kanserleri olan Multipl Myelom ve AML (Akut Miyeloid Lösemi) tedavisinde de etkili olacak gibi görünüyor.

SAĞIRLIK TARİHE KARIŞABİLİR
Ayrıca, onkoloji dışındaki alanlarda da projeler üzerinde çalışıldığını söyleyen Novartis Biyomedikal Araştırma Enstitüleri Araştırma Yöneticisi Lloyd Klickstein, “Örneğin, işitme kaybını geriye döndürmek için kulak içerisindeki belli hücrelere bir gen uyguluyoruz. Bu deneysel tedavi ile erken faz bir klinik çalışma hâlen devam ediyor. Bir diğer projede, orak hücre anemisine karşı canlı bir ilaç oluşturmak amacıyla kan hücreleri vücudun dışına alınarak değiştirilmesi” dedi.

Tümörün genetik imzasını arıyorlar
Novartis Araştırma Geliştirme çatısı altında hastalığın seyrini değiştirecek çalışmalara imza atan ekibin başında yer alan Biyomedikal Araştırma Enstitüleri’nde DAx (Keşif Amaçlı Hastalık alanlarında) Translasyonel İlaç Başkanı Lloyd Klickstein ve Biyomedikal Araştırma Enstitüleri’nde Global Onkoloji Başkanı Jeff Engelman, Basel’de düzenlenen bilgilendirme toplantısında ilaç çalışmalarının tümörün genetik yapısına odaklandığı bilgisini verdiler.

KOMBİNASYON TEDAVİLERİNE ODAKLANDIK
Kanserle savaşta son yıllarda hedefe odaklı tedavilerle birlikte immünonkoloji ve kombinasyon tedavilerinin ön plana çıktığını anlatan Klicktstein, “Özellikle immünoterapide farklı hedefli tedaviler ile immünoterapi  tedavilerini bir araya getirmenin kanserler üzerinde çok daha etkili olacağına ve hastalara daha fazla yardımcı olacağına inanıyoruz” dedi.