İMÂM-I RABBÂNÎ AHMEDÎ FÂRÛKÎ SERHENDÎ

1.CİLD

250.MEKTÛB

Bu mektûb, molla Ahmed-i Berkîye yazılmıştır. Tesavvuf yolundaki hâlleri ve haccın şartlarından birinin, yolun tehlikesiz olması olduğu bildirilmektedir:

Bismillâhirrahmanirrahîm. Allahü teâlâya hamd olsun. Onun yüce Peygamberine ve Âline ve Eshâbına salât ve selâm olsun! Din ve dünyanızın iyi olması için düâ ederim. Biz fakirler çok iyiyiz. Allahü teâlâya hamd olsun! Sizin de âfiyette olmanızı Allahü teâlâdan dilerim. Kıymetli mektûbunuz geldi. (Önce olan zevkleri ve ferahlıkları şimdi kendimde bulamıyorum. Bunun için, eski derecelerimden düştüğümü anlıyorum) diyorsunuz.

Kardeşim! Önceki hâller, vecd ve simâ’ sahiplerinin hâlleri gibi idi. Bu hâller, cesedde hâsıl oluyordu. Şimdi hâsıl olan hâller ile cesedin ilgisi pekazdır. Daha çok kalbe ve ruha bağlıdırlar. Bunu anlatabilmek için, uzun açıklamak ister. Kısacası, şimdiki hâller, önceki hâllerden katkat üstündür. Bunlardan zevk duyamamak, tat alamamak, zevk ve tat almaktan daha üstündür. Çünki, büyüklere olan bağlılık insanı ne kadar cehâlete çeker, ne kadar hayrete düşürürse, o makamdaki câhilliğe (Marifet) denilir. Anlıyamamaya da idrâk etmek, anlamak denir.

Nisbetin, bağlılığın önce olan tadı, te’sîri şimdi kalmadı diyorsunuz. Evet, şimdi, ruha olan te’sîri artmıştır. Fakat, herkes bunu anlıyamaz. Ne yapalım ki siz, bu fakirin yanında az bulundunuz. Nasip olan ilimleri, marifetleri az işittiniz. Allahü teâlâ ihsân eder de, ikinci olarak buluşulursa, birkaç gün birarada kalırız.

Süâl: (Yol ve yiyecek parası olan kimsenin bu zamanda, hac yapmak için, Mekke-i mükerremeye gitmesi farz olur mu, olmaz mı?) diyorsunuz.

Cevâb: Yavrum! Fıkh kitaplarında, buna cevâb olarak gelen haberler çok çeşidlidir. Bunlar arasında, fıkh âlimi Ebülleys-i Semerkandînin fetvâsı seçilmiştir. Bunun bildirdiğine göre, yolda ölüm, hastalık tehlikesi ve düşman korkusu olmadığı düşüncesi çok ise, gitmek farz olur. Böyle zannetmesi çok değilse, farz olmaz. Fakat, bu şart, haccın edâsının, gitmenin şartıdır. Haccın vücûbünün yâni farz olmasının şartı değildir. En doğru haber de budur. Bu sebeble gidemiyenin, hac parasını bırakarak, başkasının gönderilmesi için vasıyyet etmesi vâcibdir. Vakt dar olduğundan, geri kalan süâllerinizi cevâblandıramadım. Başka zaman yazarım. Vesselâm.